Pandemiyle birlikte iyot damlaları ve tabletlerinin sıkça kullanılmaya başladığına dikkat çeken Keskin, “Bu takviyeler bağışıklığa yararlı olduğu niyetiyle alınıyor. Lakin hipotroidi ve hipertiroidi üzere meselelere yol açabiliyor” dedi.
İyot, tiroit hormonlarının üretimi için gerekli bir elementtir. Kâfi iyot alımı olağan büyüme ve gelişme için elzemdir. Lakin iyot eksikliği kadar fazlalığı da metabolizmada sorun yaratabilir. Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Fatma Ela Keskin, son vakitlerde itinasız kullanılan iyot destekleriyle ilgili değerli bilgiler verdi. İşte açıklamaları…
Doç. Dr. Fatma Ela Keskin
Bu sorunlar yaşanabilir
Yüksek ölçüde iyot alımı ile bilhassa iyot eksikliği olan bölgelerde ve yerde tiroit patolojisi olan bireylerde hipertiroidi ya da hipotiroidi gelişme riski vardır. Ayrıyeten iyot fazlalığı bilinenin bilakis özbağışıklığı tetikleyebilir. Bilhassa anti-tiroit tedavisi altındaki hipertiroidi hastalarında toksik olmayan nodüler guatr, otonom nodül, toksik olmayan diffüz guatr ve fark edilmemiş altta yatan tiroit hastalığı olan şahıslarda hastalığı ağırlaştırılabilir. Tomografi ve anjiografi üzere görüntüleme gayesiyle, tetkik yapmak için uygulanan iyotlu radyolojik incelemeler sırasında kullanılan iyot dahi, tiroit bezinde hormon sentezini tesirler ve bezin süratli çalışmasına neden olabilir.
İyot eksikliği nedir?
İyot eksikliği, yetersiz tiroit hormonu üretimine yol açar ve öteki düzeneklerle iyot eksikliği hastalıklarına sebep olur. Tiroit işlevlerinin azalmasının bir nedeni de iyot seviyelerinin düşük olmasıdır. Bu üzere durumlarda iyot eksikliğine bağlı hastalıkların engellenmesi için dışarıdan iyot alınmalıdır. Hamile bayanlar, toprağı iyot açısından yoksul ülkelerde yaşayanlar, iyotlu tuz kullanmayanlar ve vejetaryen ile veganlar, iyot eksikliği açısından riskli bireylerdir.
Eksikliği nasıl anlaşılır?
İyot eksikliğinde tiroit hormon sentezi bozulacağı için hastalarda hipotiroidide görülen bulgulara benzeri belirtiler yani uzunluğunda şişkinlik, yorgunluk, soğuğa karşı artan hassasiyet, kabızlık, cilt kuruluğu, kilo artışı, kas güçsüzlüğü, saç dökülmesi, depresyon ve adet düzensizliği görülebilir. Ayrıyeten boynun önündeki şişlik yahut guatr, iyot eksikliğinin en yaygın belirtisidir.
Hangi besinlerden alınır?
İyot, yalnızca iyot içeren ya da iyot ek edilmiş besinler yoluyla oral olarak alınabilir. İyot bakımından varlıklı besinler şunlardır;
Peynir: Süzme peynir en âlâ iyot kaynaklarından biridir. Bir modül süzme peynir 65 mcg, bir modül kaşar peyniri ise yaklaşık 12 mcg iyot alımı sağlar.
İnek sütü: 1 bardak süt günlük iyot gereksiniminin yüzde 80’ini karşılayabilir.
İyotlu tuz: İyotlu tuzdan günde 2 gr kullanmanız günlük gereksiniminizi karşılayacaktır. Tuzu nemli olmayan serin ortamlarda, ışık, güneş ve hava görmeyen koyu renkli kapalı cam kaplarda saklamaya ve yemek piştikten sonra katmaya dikkat ediniz.
Yumurta: Yumurtadaki iyotun büyük kısmı sarısında bulunur. Ortalama olarak, bir büyük yumurta günlük önerilen ölçünün yüzde 16’sını sağlar.
