Pandemi devrinde tüm alışveriş merkezlerindeki restoranlarda karabiber, kimyon ve tuz eserleri müşterilere paketler içinde sunuluyor. Hijyene ehemmiyet verilerek kimsenin eli değmeden hazırlanan bu poşetler olumlu reaksiyonlar alsa da içeriğinin bilinmemesi herkesi huzursuz ediyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı kontrolleri arttırarak muhakkak aralıklarla, hangi baharat firmalarının hileli eser sattığını, taklit ve tağşiş eserlerin listesini açıkladı.
Metallerle yapılan tağşişler büyük risk taşıyor
Baharatların insan sıhhati ve bağışıklık sisteminin corona virüs periyodunda güçlü tutulması açısından çok değerli olduğunu söz eden diyetisyen Derya Zünbülcan, kapalı baharatların içinde ne olduğunun bilinmediğini söyleyerek, hileli eserlerin sıhhate yarardan çok ziyan getirebileceğini söyledi.
Kapalı baharatların içinde ne olduğunun bilinmediğini anlatan Zünbülcan, “Ne yazık ki sumak, karabiber ve çeşitli baharatlar, nohut tozu, demir tozu, çeşitli ot ve çöplerle tağşiş yapılabiliyor.
Bu üslup hileler maliyeti düşürsün diye yapılsa da halk sıhhatiyle oynayan önemli atılımlardır. Vatandaşlar kesinlikle tükettiği baharatlara dikkat etmeli. Satın aldığı baharatları uzun müddettir tanıdıkları yerlerden temin etmeliler” dedi.
Bilhassa metallerle yapılan tağşişlerin büyük risk taşıdığına dikkat çeken Zünbülcan, demir tozu eklenmiş karabiberin daha ağır çekse de sıhhat açısından çok ziyanlı olduğunu lisana getirdi. Diyetisyen Zünbülcan, şunları söyledi:
“Karabiber güçlü bir baharattır. İçinde piperin bulunur. Kalp ve cilt sıhhatine düzgün gelir. Kanserden korur, bedendeki iltihabı azaltır. Hileli karabiberler yararını almak bir yana, vatandaşları kanserojen tesirlerle karşı karşıya bırakabilir.
Daha ağır çekmesi ve maliyeti düşürmesi açısından demir tozu eklenmiş bir karabiber tüketirseniz bu durum kansere yol açabilir, sindirim ve hudut sistemi rahatsızlıklarını tetikler, uzun vadede öldürücü olabilir”
Paketlerin üzerinde imalatçı firmanın üretim bilgileri bulunmalı
İzmir Kurukahveciler Kuruyemişçiler ve Baharatçılar Odası Lideri İlyas Gönen, kapalı baharatların üzerinde imalatçı firma bilgilerinin bulunması gerektiğini belirterek, vatandaşları dikkatli olmaları istikametinde uyardı. Gönen, “Kapalı bir baharatın içindeki zehir midir nedir, halk bunu bilmiyor.
İmalatçı firma paketin üzerine içerik, üretim müsaadesi ve son kullanma tarihiyle ilgili bilgileri yazmak zorundadır. Bilgileri yazmayan kimyon, karabiber ya da tuzu tüketmeyin” dedi.
Karabiberin içinde kişniş karıştırıldığı istikametinde de duyumlar aldıklarını anlatan Gönen, eski baharatçılardan ve bilinen aktarlardan alışveriş yapılması gerektiğini söyleyerek, “Pazaryerlerinde baharatlar açıkta satılıyor. Tıpkı baharatın kilosu bir yerde 30 lira, bir yerde 60 lira olur mu? Ucuzdur vardır bir illeti, kıymetlidir vardır bir hikmet
Ancak bunun orta yolu var. Vatandaşlar gerekirse ceplerinde hijyen için kolonya taşırken kendi baharatını tuzunu da taşısın. Zira inanılmaz bir haksız rekabet var. Şuurlu tüketici olalım. Cezalar caydırıcı ancak esnafa caydırıcı. Başkalarını tespit etmek zor” diye konuştu.
“Hileliyi ayırt etmek zor”
İzmir’in tarihi Kemeraltı Çarşısı’nda baharat satışı yapan Celal Bayson ise, baharatın alındığı yerin değerli olduğunu hatırlatarak ortadaki fiyat farkına dikkat çekti. Düşük fiyat olması için eserlerin içine ikinci, üçüncü kaliteli materyal karıştırıldığını anlatan Bayson, “Biz müşterilerimiz devamlı tüketsin diye itina gösteriyoruz.
Özel makinelerle taze çektiriyoruz, gözümüzün önünde hazırlanıyor. Bende karabiber 60 lira. Öteki yerde daha düşük fiyatla da görürsünüz. Fakat has karabiberin özel çekilmiş iri taneleri olur. Hileli karabiberi vatandaşların ayırt etmesi biraz sıkıntı. Bunun için sağlam yerlerden alsınlar. Biz besin çarşısında toptancıyız. Sağlıkçılar bizi her ay denetime geliyor. Hijyen evraklarımız mevcuttur” dedi.
