Yöneylem Araştırma’nın yeni anketine nazaran CHP, AKP’yi geçerek birinci parti oldu. Yöneylem Koordinatörü Derya Kömürcü, AKP’nin çekirdek seçmen kümesini de kaybetmeye başladığını belirtirken cumhurbaşkanlığı yarışı için “Erdoğan kime karşı yarışırsa yarışsın oy oranını artıramıyor” dedi. İşte partilerin yeni oy oranları…
Yöneylem Araştırma, 24-28 Haziran tarihleri ortasında milletvekilliği ve parti seçimiyle ilgili bir araştırma yaptı ve bu araştırma yayınlandı.
CHP BİRİNCİ PARTİ OLDU
Yapılan ankette AKP’nin oyu yüzde 27,1 olurken, CHP yüzde 27.7 oyla birinci parti oldu. Millet İttifakı ortağı YETERLİ Parti yüzde 16 oy alırken, MHP’nin de oyu yüzde 8.2’ye geriledi. HDP’nin oy oranı ise 10,4 oldu.
Saadet Partisi’nin oyu yüzde 0.9 kaydedilirken, Zafer Partisi yüzde 2.8, Tekrar Refah Partisi yüzde 2.1 oyla dikkat çekti. DEVA Partisi yüzde 2, TİP yüzde 1 ve Gelecek Partisi yüzde 0.4 oy aldı. Öteki partilere oy vereceğini söyleyen oranı da yüzde 1.4 oldu.
Yöneylem Araştırma Koordinatörü Derya Kömürcü
“BU AY ÖZEL BİR ŞEY GÖRÜYORUZ…”
Yöneylem Araştırma Koordinatörü Derya Kömürcü, SÖZCÜ’nün sorularını yanıtladı.
CHP, anketlerinizde birinci kere mı AKP’yi geçti?
“Son 12 ay içinde ikinci defa AKP’nin birinci parti durumunu kaybettiğini ve CHP’nin birinci parti olduğunu görüyoruz. Fakat bu kere durum biraz farklı. Birincisi, Kasım 2021’de Türk lirasında yaşanan çok önemli orandaki bedel kaybının akabinde gerçekleşmişti. Ben bunu konjonktürel bir gelişme olarak değerlendirmiştim. Gerçekten sonraki aylarda AKP oylarında hudutlu da olsa bir artış yaşandı ve yine birinci parti pozisyonuna geldi. Fakat bu ay özel olarak gördüğümüz, AKP’nin yalnızca birinci parti pozisyonunu kaybetmesi değil, oy oranının gerilediği düzey itibariyle çekirdek ve sadık seçmen kümesi olarak nitelendirdiğimiz seçmenlerini de kaybetmeye başlaması. ”
‘2018 İLE KARŞILAŞTIRILDIĞINDA AKP 12-15 PUAN GERİLEDİ’
AKP’nin oyu sistemli olarak azalıyor mu, trend nereye yanlışsız değişiyor?
“Evet, iki yıldır AKP’nin oy oranı küçük küçük ancak istikrarlı bir biçimde azalıyor. Aydan aya çok büyük değişimler görmüyoruz fakat toplamda baktığımızda 24 Haziran 2018’de elde ettiği oy oranının 12-15 puan altına kadar gerilediğini görüyoruz. AKP’nin oy oranının yüzde 30’un altına inmesi demek, uzunca bir müddettir bu partiyi şartsız destekleyen sadık seçmenlerinin de takviyesini çekmeye başladığı manasına geliyor.
*Ekonomik krizin her gün biraz daha derinleştiği bir ortamda akılcı olan bu trendin devam etmesi olur. Lakin kutuplaşmanın hala karar sürdüğü bir siyasi ortamda kutuplar ortasında oy geçişliliği sağlamak da çok kolay değil.”
GENİŞ BİR KİTLE ‘ERDOĞAN’A ASLA OY VERMEM’ DİYOR
Son 6 aya baktığınızda siyasal olarak neler tesirli oldu AKP’nin oylarının erimesinde yahut CHP’nin oylarının artmasında?
“Seçmen genel olarak Türkiye’nin makûs yönetildiğini düşünüyor. Bu makus idarenin direkt günlük hayata yansıyan iktisatla ilgili boyutu var, lakin yalnızca onunla da sonlu değil. Bilhassa ‘Türk tipi başkanlık sistemi’ ismi verilen yeni siyasal rejime geçişin ülkenin makûs yönetilmesiyle ortasındaki bağı seçmenlerin değerli bir kısmı kurmuş durumda. Hatta bir adım daha ileri giderek bu sistemin uygulayıcısı olan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı direkt makûs idarenin sorumlusu olarak gören çok geniş bir seçmen kitlesi ‘Erdoğan’a asla oy vermem’ diyor.
*CHP özelinde şu söylenebilir. CHP’nin bu ay birinci parti pozisyonuna gelmesi kendi oy artışından çok AKP’nin oy kaybıyla ilgili. Bununla birlikte son seçimden bugüne CHP’nin oylarını beş puan arttırdığını ve bu artışın temel olarak önümüzdeki seçimde birinci defa oy kullanacak 18-22 yaş aralığındaki genç seçmenlerden aldığı takviyeden kaynaklandığını görüyoruz. Buna ek olarak CHP’nin daha evvel çabucak hiç varlık gösteremediği Kürt vilayetlerinde de kayda bedel oy oranlarına ulaşabildiğini gözlemliyoruz.”
AKP seçmeninde durum ne? Öteki bir partiye kaçamadığı için hala AKP’ye oy vermek zorunda kalan kitle fazla mı?
“Çok küçük bir azınlık dışında ekonomik krizden olumsuz etkilenmeyen yok Türkiye’de. Fakat bu ülkede siyaset uzunca bir müddettir kimlik siyaseti aracılığıyla canlı tutulan bir kutuplaştırma üzerine kurulmuş durumda. Bu da AKP ve MHP seçmeninin muhalefet partilerine yönelmesini zorlaştırıyor. AKP ve MHP’den kopan seçmenler evvel kendilerini kararsızlar yahut oy kullanmayacaklar içinde konumlandırıyor, daha sonra bir kısmı geri dönebiliyor lakin bir kısmı da muhalefet partilerine yöneliyor. İktidarı destekleyen seçmenler ortasında kayda paha ölçüsünün sandığa gitmemeyi tercih edeceği de söylenebilir. ”
‘AKŞENER’İN TESİR BIRAKAN BİR ŞEKLİ DA VAR’
İYİ Parti için neler söylersiniz? Daima oylarını arttıran bir parti olarak göze çarpıyor.
“AKP en güçlü olduğu periyotta kendisini merkez ve merkez sağ seçmenin yegâne temsilcisi olarak konumlandırdı. Fakat AKP’deki gerilemeyle birlikte merkezde önemli bir boşluk oluştu ve o alanı doldurmaya en güçlü adaylardan biri DÜZGÜN Parti.
*Örgütsel ve takım olarak zahmetler yaşıyor olsa da Meral Akşener’in seçmen üzerinde tesir bırakan bir stili da var. Oy potansiyeli epey yüksek bir parti, lakin hala bayanlardan, gençlerden ve Kürt seçmenden kâfi dayanağı alamadığı görülüyor.
Seçime hakikat siz nasıl değişimler yaşanmasını bekliyorsunuz?
“Türkiye bugün siyasal, toplumsal, iktisadi ve hatta demografik özellikleri nedeniyle radikal bir dönüşüme hamile. Bu dönüşümü gerçekleştirecek bir siyasal aktör şimdi öne çıkmış olmasa da bilhassa siyasal alanda datalı durumun 2002’dekine emsal bir topyekûn değişimi beraberinde getirme ihtimali var.
*Bu ihtimalin gerçeğe dönüşmesinin şartı ise seçmene yalnızca problemlerini değil, sıkıntılarına gerçekçi tahlil tekliflerini de anlatmayı başaracak bir siyasal aktörün öne çıkması. Seçime giden süreçte, partilerin kampanyaları, projeleri kadar öne sürecekleri takımlar da belirleyici değerde olacak. Bu noktadan sonra tahminen de takip etmemiz gereken AKP’nin kaybettiği oyları geri kazanıp kazanamayacağı değil, hâlihazırda kendisini desteklemeye devam edenlerin dayanağını koruyup koruyamayacağı.”
Cumhurbaşkanı adaylığı konusunda kamuoyunda tartışılan Kılıçdaroğlu, İmamoğlu, Yavaş karşısında Erdoğan hala kaybediyor mu?
“Öncelikle şunu belirtmek gerekiyor. Karşısındaki adaydan bağımsız bir biçimde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yine cumhurbaşkanı olmasını istemeyen çok geniş bir kitle var ve bunlar ‘Erdoğan’a asla oy vermem’ diyor.
*Erdoğan kime karşı yarışırsa yarışsın oy oranını artıramıyor. Bunun karşısında muhalefet muhtemel cumhurbaşkanı adayı olarak ismi geçen tüm isimler 10 puana yakın bir farkla Erdoğan’ı geride bırakıyor. Münasebetiyle isimden bağımsız olarak muhalefet kendi içinde bölünmediği sürece önümüzdeki cumhurbaşkanlığını seçimini muhalefetin kazanma mümkünlüğü çok yüksek.
