Dondurma içerisinde, protein ve karbonhidrat başta olmak üzere; A, B6, B12, C, D, E ve K vitaminleri ile kalsiyum, fosfor, magnezyum, sodyum, potasyum, demir ile çinko üzere çok sayıda mineraller bulunduran sağlıklı bir besin kaynağı.
Kâfi ve istikrarlı beslenme, bedenimizin gereksinimi olan güç ve besin ögelerinin öğünlerde istikrarlı olarak alınması demek.
Beslenme ve Diyet Uzmanı Ezgi Hazal Çelik bu açıdan bakıldığında, “dondurmanın” kâfi ve istikrarlı beslenme sisteminde yer verilebilecek bir tatlı alternatifi olabileceğine dikkat çekerek, “Un ve şekerden yapılan öbür hamurlu tatlı seçenekleriyle kıyaslandığında dondurma daha âlâ bir alternatiftir.”
“Ancak toplumda hakikat sanılan kimi yanlışlı bilgiler nedeniyle, dondurma fazla tüketildiğinde yük artışı ile bel etrafının yağlanması; muteber şartlarda üretilmediğinde ve saklanmadığında ise besin zehirlenmesi ile buna bağlı gelişen karın ağrısı, ishal, kusma üzere farklı sıhhat problemlerine yol açabiliyor” ihtarında bulunuyor.
Çelik, çocukluktan yetişkinliğe her yaş kümesinin en sevdiği tatlılardan olan dondurma hakkında hakikat sanılan 5 yanlış bilgiyi anlattı, kıymetli teklifler ve ihtarlarda bulundu.
Yanlış: Hafif bir tatlı olduğu için düşük kalorilidir, sınırsız yiyebilirim
Dondurmanın kalori kıymeti, un ve şekerden yapılan öteki hamurlu tatlılara oranla çok daha düşük. Eşit ölçüdeki 100 gram baklava 412 kalori, meyveli cheesecake 344 kalori, sütlü çikolata 528 kalori güç sağlarken, 100 gr sade dondurma ise yaklaşık 200 türbanlı escort kalori içeriyor.
“Dondurmanın öteki tatlılarla kıyaslandığında, besin kıymeti daha yüksek ve daha düşük kalorili bir seçenek olması, içerdiği şeker ve glikoz-fruktoz şurubu üzere tatlılık verici unsurlarla yüksek yağ oranına sahip olduğu gerçeğini unutturmamalı” diyen Beslenme ve Diyet Uzmanı Ezgi Hazal Çelik kelamlarına şöyle devam ediyor:
“Ayrıca dondurmanın üzerine eklenen ekstra çikolata sosları, meyve yahut meyve parçacıkları ile kuruyemişler, dondurmanın kalorisini 75-100 kalori arttırabiliyor. Bu nedenle dondurmanın tüketim sıklığına, ölçüsüne ve çeşidine dikkat edilmeli.”
“Sağlıklı bir beslenme sisteminde haftada 2-3 sefer dondurma tüketilebilir. Kilo denetimi için light olarak üretilen şeker ve yağı azaltılmış dondurmalar tercih edebilir ya da meskende ek şeker eklemeden meyvelerle yapılabilir”
Yanlış: Dondurma kalsiyum kaynağıdır, süt yerine tüketebilirim
Kemik ve diş sıhhatinde son derece kıymetli rol oynayan kalsiyumun kaynakları belirlenirken emilimi etkileyen etmenlerin de birlikte düşünülmesi gerekiyor. Fosfor, kalsiyum üzere kemik ve diş sıhhatinin korunmasında kıymetli bir role sahip. Sütte olduğu üzere, kalsiyum ve fosfor birbirine eşit ölçülerde alındığında emilim oranları artıyor.
Ana bileşeni süt olan dondurma, bu açıdan bakıldığında; birbirine eşit ölçüde kalsiyum ve fosfor içeriğiyle kalsiyum emilim oranı yüksek bir tatlıdır. O denli ki yaklaşık 3-4 top dondurmada bulunan kalsiyum ölçüsü bir bardak (200 ml) süt yahut yoğurttan alacağınız kalsiyum ölçüsüne muadil.
Beslenme ve Diyet Uzmanı Ezgi ulus escort Hazal Çelik, “Dondurma bir besin hususudur, ana bileşeninin süt olması nedeniyle kalsiyum alımını dayanaklar, fakat temel kaynağı olarak tüketilebilir diyemeyiz” ihtarında bulunarak, bunun nedenini şöyle anlatıyor:
“Kalsiyum ihtiyacını karşılamak için nizamlı dondurma tüketmek kolay şekerin alım ölçüsünü arttırarak, yük artışının yanı sıra bel etrafı yağlanması ve bununla bağlantılı olan kronik hastalıkların oluşum riskini yükseltebiliyor.”
Yanlış: Dondurma çocukluk çağı obezitesine neden olabilir
Sağlıklı bir hayat sürdürmek için alınan güç ile harcanan gücün istikrarda tutulması gerekiyor. Yüksek şeker içeren besinlerin sık ve fazla tüketimi bu istikrarın artış istikametine kaymasına neden olarak çocukluk çağı obezitesi gelişiminde tesirli olabiliyor.
Çocukların sevdiği bir yiyecek olan dondurmanın içerdiği protein, vitamin ve minerallerin yanı sıra şeker, glikoz-fruktoz şurubu ve yüksek yağ oranına sahip olması nedeniyle tüketim sıklığının ve ölçüsünün azaltılması gerekiyor.
Ayrıyeten besin etiketi okunarak dondurmanın içerdiği şeker-enerji oranına dikkat edilmesi ehemmiyet taşıyor. Dondurma tüketim sıklığı ve ölçüsünün azaltılması çocuklarınızın ihtiyacından fazla şeker tüketmesinin ve obezite gelişim riskinin önüne geçecektir.
Yanlış: Açık sütten yapılan dondurma daha sağlıklıdır
Mikroorganizmaların üremeleri için âlâ bir besi ortamı olan süt, sıcak havalarda kolay bozulabilen bir besindir. Bu nedenle bilhassa sıcak yaz günlerinde dondurmanın sıhhat ve hijyen kurallarına uygun hazırlanmış olması çok değerli. Dondurma üretiminde kullanılan süt, en az pastörizasyon yahut pastörizasyona eş paha bir yenimahalle escort ısıl süreç görmüş ve “Türk Besin Kodeksi – Çiğ Süt ve Isıl Süreç Görmüş İçme Sütleri Tebliği”nde belirtilen kaidelere uygun olmalı
Dondurma üretiminde kullanılan süt, en az pastörizasyon yahut pastörizasyona eş kıymet bir ısıl süreç görmüş ve “Türk Besin Kodeksi – Çiğ Süt ve Isıl Süreç Görmüş İçme Sütleri Tebliği”nde belirtilen koşullara uygun olmalı. Açık alınan sütler, konut şartlarında uygulanan denetimsiz ve uzun mühlet kaynatma süreciyle, barındırdıkları ziyanlı bakterilerden arındırılabiliyorlar.
Lakin içinde bulunabilecek öbür tehlike ögeler (örneğin, antibiyotik ve toksin) yok edilemiyor. Ayrıyeten sütün içeriğindeki B ve C vitamini ile folik asit üzere birçok değerli besin öğesi, pastörizasyon üzere müddet denetimli ısı uygulamasına kıyasla daha fazla kayboluyor. Bu nedenle dondurmanın açık sütten değil, pastörize sütten yapılmış olması daha sağlıklı.
Yanlış: Pak bir tatlı olduğu için diyabet hastaları da rahatlıkla yiyebilir
Kıymetli bir sıhhat sorunu olan diyabette beslenme tedavisinin ana amacı, kan şekeri dengesizliklerinin önüne geçilmesi. Beslenme ve Diyet Uzmanı Ezgi Hazal Çelik, “İnsülin kan şekeri düzeylerini düzenleyen hormondur ve en değerli uyaranı, tüketilen besinlerin karbonhidrat içeriğidir” bilgisini vererek kelamlarına şöyle devam ediyor:
“Dondurma, içerdiği şeker ve glikoz-fruktoz şurubu nedeniyle tüketildikten sonra sindirim kanalından çok süratli emilerek kana karışıyor ve insülin düzeylerinin süratle yükselmesine yol açıyor. Diyabet üzere insülinin yetersiz salgılanması ya da bedende aktif kullanılamaması üzere bir hastalık durumunda, alınan karbonhidrat kullanılamıyor ve diyabetin neden olduğu komplikasyonların gelişme riski artabiliyor.
Lakin bu olumsuz tesirler, tüketim sıklığı ile ölçüsüne dikkat edilerek ve günlük diyete adapte edilmiş bir beslenme nizamıyla önlenebiliyor. Diyabet hastalarının kendilerine uygun porsiyonlarda süt/yoğurt ve meyvelerle, kolay şeker kullanmadan meskende yapabilecekleri dondurmaları tercih etmeleri daha uygun olacaktır”
Sağlıklı dondurma tanımı
Gereçler: 1/2 büyük uzunluk donmuş muz, 6 adet donmuş çilek yahut 1/2 çay bardağı böğürtlen, 2 yemek kaşığı süt (tercihe nazaran laktozsuz yahut bitkisel süt) yahut 1 yemek kaşığı yoğurt.
Nasıl yapılır?
Donmuş meyveleri blenderden geçirin. Meyveler parçalanıp, birbirine yapışmaya başladığında süt yahut yoğurdunuzu ekleyerek pürüzsüz bir kıvam alana kadar blenderden geçirmeye devam edin.
Pürüzsüz kıvam aldığında bir dondurma kabına alarak tercihinize nazaran 30 dakika buzlukta dinlendirdikten sonra yahut çabucak tüketebilirsiniz.
