Yöresel lezzetleri ve 8 bin 500 yıllık tarihiyle güçlü bir kültüre sahip İzmir’de, bölgeye has eserlerin korunarak gelecek jenerasyonlara aktarılması gayesiyle “tescil” sırasına girildi. Şimdiye kadar boyoz, şambali, lokma, kumru ve enginar üzere toplam 18 eserin tescillendiği İzmir’de, tam 17 eser için de Türkiye Patent ve Marka Kurumuna müracaat yapılarak beklenmeye başlandı.
İzmir İktisat Üniversitesi Sosyoloji Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Derya Nizam, “İzmir Tulum Peyniri, Çeşme Kavunu, Kemalpaşa Kirazı ve Yarımada Hurma Zeytini üzere yöresel birçok lezzet, tescil almayı bekliyor. Bu çalışmalar, İzmir’in lokal kalkınma süreçleri açısından da büyük değer taşıyor” dedi.
Türkiye genelindeki yöresel lezzetlerin ortaya çıkarılması ismine projeler geliştiren, “Coğrafi işaret ve kooperatifleşme” bahisli sosyolojik çalışmalara imza atan İzmir İktisat Üniversitesi Sosyoloji Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Derya Nizam, Türkiye genelinde coğrafik işaretli eser sayının 475 olduğunu belirtti
Bu süreçte kooperatifleşmenin ehemmiyetine dikkat çeken Dr. Nizam, “Türkiye’de üretici kooperatifleri tarafından tescil edilen coğrafik işaretlerin oranı yalnızca yüzde 2. Avrupa’da coğrafik işaretler üretici kooperatifleri tarafından tescillenir. Avrupa’ya kıyasla bu sayı epeyce düşük. Hem üreticilerin desteklenmesi hem de yöresel eserlerin korunması ve tanınması ismine kooperatifleşme artmalı” diye konuştu.
İzmir’in coğrafik işaret açısından hayli varlıklı olduğunu belirten Dr. Derya Nizam, şöyle devam etti: “İzmir plaj turizmi açısından tanınan bir destinasyon ancak İzmir’in kırsal turizm, ekolojik turizm ve gastroturizm üzere mahallî ekonomiyi daha çok canlandıran turizm potansiyeli maalesef faal kullanılmıyor.”
“Bu açıdan coğrafik işaret çalışmaları büyük ehemmiyet taşıyor. İzmir’de, tescil sırası bekleyen eserlere önümüzdeki süreçte yenileri de eklenebilir. Örneğin, Kemalpaşa Kirazı birçok kişi tarafından bilinen, yaz aylarının vazgeçilmezi olan bir lezzet.”
“Diğer taraftan Topan Karakılçık Buğdayı üzere geçmişte yok olsa da son yıllarda artan talep nedeniyle ekim alanı giderek artan ziraî eserler var. İzmir’in bütünlüklü bir coğrafik işaret stratejisini geliştirmek gerekiyor. Yöresel eserleri koruyarak ve tanıtarak İzmir’in mahallî kalkınmasına katkı sağlayabiliriz.”
Tescil bekleyenler
Bergama Kağıdı (Parşömen), Bergama Tulum Peyniri, Bornova Kınalı Bamyası, Bornova Misketi Üzümü, Çavuşdağı Kuru Fasulyesi, Çeşme Kavunu, Efes Selçuk Osmancık Üzümü, Gümüldür Mandalinası, İzmir Tulum Peyniri, Karaburun Nergisi, Kemalpaşa Kirazı, Ödemiş Çekişte Zeytinyağı, Ödemiş Köftesi, Tire Beledi Dokuması, Tire Şiş Köfte, Türk Kahvesi, Yarımada Hurma Zeytini.
Tescil alanlar
Bergama El Halısı, Bergama Graniti, Bergama Kozak Çam Fıstığı, Bozdağ Kestane Şekeri, Ege İnciri, Ege Pamuğu, Ege Sultani Üzümü, Görece Nazar Boncuğu, Güney Ege Zeytinyağları, İzmir Boyozu, İzmir Kumrusu, İzmir Lokması, İzmir Şambalisi, Kavacık Üzümü, Kuzey Ege Zeytinyağları, Ödemiş Patatesi, Seferihisar Mandalinası, Urla Sakız Enginarı.
