Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İtalya Başbakanı Mario Draghi’nin başkanlığında gerçekleşen 3 Hükümetlerarası Tepe Oturumunun ankara2010.com akabinde ortak bildiri yayımlandı Bildiride savunma sanayinden ulaştırmaya iktisat ve ticaretten Türkiye AB bağlantılarına kadar birçok mevzudaki iş birliği bildirileri dikkat çekti
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İtalya Başbakanı Mario Draghi nin başkanlığında Cumhurbaşkanlığı Külliyesi nde gerçekleştirilen Türkiye İtalya 3 Hükümetlerarası Zirve sinin akabinde ortak bildiri yayımlandı
Türkiye ve İtalya nın Avrupa da ve Akdeniz bölgesinde tarih boyunca ortak bedeller prensipler ve gayeler etrafında birleştiği söz edilen bildiride bu kayda paha sağlam temelin iki ülkenin her alanda iş birliğini geliştirmelerini temin ettiği belirtildi
BARIŞ VE İSTİKRARA KIYMETLİ KATKILARDA BULUNMAKTA
Bölgesel ve milletlerarası hususlarda birbirleriyle yakın işbirliği ve eşgüdüme sahip iki NATO Müttefiki ve G20 ortakları olarak Türkiye ve İtalya’nın Avrupa ve ötesinde memleketler arası barış ve istikrara değerli katkılarda bulunmakta olduklarının belirtildiği bildiride şu tabirlere yer verildi
3 Tepe Ukrayna Rusya savaşı besin ve güç güvensizliği Covid 19 salgını sonrası olağanlaşma süreci sistemsiz göç ve iklim değişikliğinin yanı sıra birbiriyle uyumlu mukabele ve acil insani müdahale gerektiren doğal afetler üzere bölgesel ve global ölçekte değerli gelişmelerin yaşandığı bir periyotta toplanmıştır
Bu art plan temelinde 3 Tepe iki ülkeye her alanda ikili ve çok taraflı işbirliğini gözden geçirme ve ilgili kamu kurumlarının parlamentolarının iş dünyasının akademinin araştırma merkezlerinin ve sivil toplumun etkin iştirakiyle bu işbirliğini daha da geliştirmenin yollarını ve araçlarını gözden geçirme fırsatını vermiştir
Bu vesileyle Taraflar açık ve samimi diyaloğu sürdürme konusundaki ortak dileklerini yinelemiş ve gelecekteki işbirliğine yönelik irade ve kararlılıklarını teyit etmişlerdir
BİR SONRAKİ DORUĞUN İTALYA DA OLMASI PLANLANIYOR
Bildiride bir sonraki doruğun İtalya’da yapılmasının planlandığı ve tarafların iktisat ve ticaret konusunda daha yakın diyaloğu sürdürme ve bu alandaki gelişmenin güçlendirilmesine yönelik ortak yaklaşımları tanımlama ve uygulama konusundaki kararlılıklarını vurgulandı
30 MİLYAR DOLAR HEDEF
Bildiride Covid 19 salgınına karşın 2021 yılında ikili ticaret hacminin tarihi bir rekorla süratli ve güçlü bir halde toparlanmasının taraflarca memnuniyetle karşılandığı kaydedilirken tarafların bu büyüme eğilimini sürdürmek ve 30 milyar dolarlık ikili ticaret hacmi gayesine ulaşmak için birlikte çalışma konusundaki ortak iradelerini karşılıklı ticareti ve ilgili pazarlara erişimi daha da teşvik etmek ve kolaylaştırmak suretiyle gerçekleştireceklerini teyit ettikleri söz edildi
Ayrıca bildiride Bu bağlamda taraflar Ortak İktisat ve Ticaret Komitesi ETOK Toplantısının ve İş Forumu nun 2022 yılının son çeyreğinde düzenlenmesinde mutabık kalmışlardır Taraflar iki ülke ortasındaki direkt yatırımların ekonomik bağlantılarının değerli bir boyutunu oluşturduğuna inanmaktadır Bu nedenle karşılıklı direkt yatırım düzeyini artırmak için Türk ve İtalyan yatırımcıları daha fazla teşvik etmeye karar vermişlerdir Taraflar ticari alakaların geliştirilmesinde karayolu nakliyatının değerini göz önünde bulundurarak bu kesimdeki paydaşların mevcut gereksinimlerini karşılamak için Kara Ulaştırması Karma Komite Toplantısının uygun olan en yakın vakitte yapılması gerekliliğini teyit etmişlerdir denildi
TÜRKİYE AB İLİŞKİSİ
Bildiride Türkiye AB münasebetlerine yönelik ise şu sözler yer aldı
Taraflar Türkiye AB ilgilerinin Türkiye nin iştirak perspektifi ve Türkiye nin tüm Avrupa kıtasının istikrar ve refahına olabilecek katkısı temelinde daha fazla geliştirilmesinin kıymetinin altını çizmişlerdir
Gümrük Birliği’nin uygulanmasındaki mevcut meselelerin giderilmesi ve Gümrük Birliği’nin güncellenmesi müzakerelerine başlanması dahil her düzeyde ve geniş husus yelpazesinde diyaloğu artırarak Türkiye’nin AB perspektifinin güçlendirilmesi hedefiyle Türkiye AB ilgilerinin tüm boyutlarının geliştirilmesine yönelik gelecekteki olabilecek adımların araştırılması konusunda mutabık kalmışlardır
Taraflar ayrıyeten Türkiye AB vize serbestisi diyaloğu göç işbirliğinin yenilenmesi terörle çaba işbirliğinin güçlendirilmesi ve iştirak öncesi fonlar IPA ve çeşitli AB programları mekanizmaları bağlamında mevcut işbirliğinin derinleştirilmesi üzere değerli alanlarda somut sonuçlar elde etmek için eforlarını koordine etmek konusunda mutabık kalmışlardır
NATO Madrid Doruğunda alınan kararlar ve yeni Stratejik Konsept çerçevesinde taraflar terörle çaba başta olmak üzere bilhassa güneyden kaynaklanan tehditler ve sınamalar üzere mevzulara ait olarak 360 derece yaklaşımı temelinde işbirliğini güçlendirme konusundaki kararlılıklarını vurgulamışlardır
Taraflar uzun müddettir devam eden işbirlikleri temelinde NATO AB Stratejik iştirakinin güçlendirilmesinin değerini ve AB Üyesi Olmayan Müttefiklerin ve bu bağlamda Türkiye nin AB savunma uğraşlarına tam iştirakinin bu iştirakin gelişmesi için gerekli olduğunu teyit etmişlerdir
Türk ve İtalyan savunma sanayii şirketlerinin son yıllarda muvaffakiyetle sonuçlandırdıkları ortak projelere ve bu işbirliğini ilerletmeye yönelik siyasi iradeye değinen Taraflar savunma sanayiinin hem mevcut hem de gelecekteki bağları açısından kilit bir rol oynadığını teyit etmişlerdir Bu çerçevede Taraflar Savunma Sanayii Alanında Kapalılık Dereceli Bilgilerin Karşılıklı Korunmasına Ait Anlaşma nın imzalanmasını memnuniyetle karşılamışlardır
TURİZME DİKKAT ÇEKİLDİ
Kültür Eğitim Bilim Gençlik Spor ve Arşiv Alanlarında Alakalara yönelik ise Taraflar 1951 tarihli Kültür Mutabakatı temelinde sürdürülen kültür eğitim bilim gençlik spor ve arşiv alanlarındaki mevcut işbirliğini daha da ilerletme ve güçlendirme konusundaki kararlılıklarını teyit etmişlerdir Turizmin halklar ortasındaki etkileşimin canlanması üzerindeki tesirini dikkate alarak teşvik ve tanıtım faaliyetlerini destekleme iradelerini yinelemişlerdir sözleri kullanıldı
TEMİZ ENERJİ
Tarafların terörün her biçim ve tezahürüne karşı aktif uğraş amacı doğrultusunda işbirliği iradelerinin de vurgulandığı bildiride şu sözler yer aldı
Paris Mutabakatı’na üye ve G20 deki ortaklar olarak Taraflar 1 5 derecelik artış gayesi için karbon tarafsızlığı yahut net sıfır sera gazı emisyonlarını yüzyılın ortasına kadar yahut bu periyot civarında sağlamak maksadıyla etraf müdafaa ve iklim aksiyonu alanında işbirliğini artırma taahhütlerini teyit etmişlerdir
Taraflar Güney Gaz Koridoru nda ortaklar olarak güç çeşitlendirmesi konusundaki sağlam işbirliğini kıymetlendirmişler ve gücün kapsayıcı bedelini Akdeniz de de ortak büyüme güvenlik ve refah faktörü olarak kabul ederek işbirliklerini ilerletme konusundaki kararlılıklarını yinelemişlerdir
Bu nedenle Taraflar arz güvenliğini ve çeşitlendirmeyi sağlamak için güç alanında devam eden işbirliğini ilerletme konusundaki kararlılıklarını yinelemişlerdir Pak güce geçişe yenilenebilir güç güç verimliliği ve altyapıları hidrojenin yanı sıra gaz dalının de dahil edilmesinin kıymetini vurgulamışlardır
RUSYA UKRAYNA SAVAŞI
Taraflar Rusya Federasyonu nun Ukrayna ya karşı yürüttüğü haksız ve hukuksuz savaş karşısında Ukrayna ile dayanışmalarını ve Ukrayna nın bağımsızlığına egemenliğine ve toprak bütünlüğüne verdikleri takviyesi tabir etmişler Ukrayna ya barışın en kısa müddette getirilmesine yönelik uğraşlarını sürdürme iradelerini yinelemişlerdir
Taraflar Ukrayna dan tahıl ihracatının önündeki mahzurları kaldırmak için acil tedbirler alınması gerektiğini vurgulayarak emsal insani bahislerde BM ve ilgili öteki kuruluşlarla birlikte çalışma konusundaki kararlılıklarını yinelemişlerdir
Taraflar eşgüdüm ve işbirliklerini arttırarak global besin güvenliğine yönelik teşebbüslere katkıda bulunmayı sürdüreceklerini teyit etmişlerdir Taraflar Türkiye nin İtalya öncülüğünde 8 Haziran 2022 tarihinde Roma da muvaffakiyetle gerçekleştirilen Gıda Güvenliği Krizine Ait Akdeniz Bakanlar Diyaloğu eşbaşkanlığının bu taraftaki gayretler bağlamında olumlu bir adım teşkil ettiğini vurgulamışlardır
Taraflar bölgesel ve milletlerarası barış güvenlik ve istikrara katkıda bulunmak maksadıyla sistemli stratejik diyaloğu sürdürme konusundaki kararlılıklarını ve merkezinde Birleşmiş Milletler’in BM bulunduğu çok taraflılığa olan bağlılıklarını bir defa daha teyit etmişlerdir Bu bağlamda Taraflar BM nin ıslahata tabi tutulması dahil BM bünyesinde devam eden ikili işbirliğinden duydukları memnuniyeti lisana getirmişler ve BM sisteminin barış ve güvenlik kalkınma ve insan hakları olmak üzere üç ayağını müdafaayı taahhüt etmişlerdir
DÜZENSİZ GÜÇ
Taraflar Doğu ve Orta Akdeniz göç yolları da dahil olmak üzere son vakitlerde ortaya çıkan göç eğilimlerini ele almışlardır Taraflar ayrıyeten sistemsiz göçle gayrette Türkiye AB 18 Mart 2016 Bildirisi nin uygulanması da dâhil olmak üzere memleketler arası işbirliğinin ehemmiyetini vurgulamışlardır
Geri dönüşlerin tekrar yerleşimlerin ve mali yardımın âlâ işbirliği ve adil yük paylaşımını sağlamak için Bildirinin öngördüğü kilit araçlar olduğunu yinelemişlerdir Taraflar göç akımlarıyla ilgili tertipli istişarelerin başlatılması ve bu alandaki en düzgün uygulamaların paylaşılması için İtalyan Göç Fonu’nun bir projesinin uygulanması konusunda mutabık kalmışlardır
DOĞU AKDENİZ
İki deniz kıyısı ülkesi olarak taraflar artan güç riskleri karşısında Akdeniz de seyrüsefer serbestisinin ve kapsayıcı bir işbirliğinin teşviki konusunda mutabık kalmışlardır Taraflar hakkaniyet temelinde bir tahlile ulaşmak gayesiyle deniz sonu ihtilaflarının memleketler arası hukuk temelinde mutabakata varılarak çözülmesinin ehemmiyetini vurgulamışlardır
Taraflar gerekli şartlar sağlandığı takdirde Doğu Akdeniz bahisli Çok Taraflı Konferansın gerçekleştirilmesinin bölgede kapsayıcı bir işbirliği düzeneği kurulması için bir fırsat olduğunu belirtmişlerdir
Taraflar ülkede şiddete yahut daha büyük bölünmelere yol açabilecek tek taraflı hareketleri kesin olarak reddederek Libya nın egemenliğine toprak bütünlüğüne ve ulusal birliğine olan güçlü bağlılıklarını bir sefer daha teyit etmiş özgür adil ve ülke çapında cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin mümkün olan en kısa müddette sağlam bir yasal temelde yapılmasının ehemmiyetini vurgulamışlardır
Libya nın öncülüğü ve sahipliğinde BM’nin kolaylaştırdığı siyasi sürece takviyelerini yinelemişlerdir Taraflar Suriye deki krizle ilgili derin telaşlarını lisana getirmiş ve BM Güvenlik Konseyi nin 2254 sayılı Kararı uyarınca Suriye de sürmekte olan çatışmaya siyasi tahlil bulmayı amaçlayan ve BM’nin kolaylaştırdığı siyasi sürece takviyelerini yinelemişlerdir Bu bağlamda Taraflar Suriye’deki kümeleri Anayasa Komitesi nde manalı ve yapan müzakerelere katılmaya teşvik etmektedirler
Taraflar BM Güvenlik Konseyi nin 2585 sayılı Kararı uyarınca Suriye deki insani krizin ivedilikle ele alınması gerektiğinin altını çizmişler ve BM Güvenlik Kurulu üyelerine Kararın yenilenmesi için davette bulunmuşlardır Taraflar ayrıyeten mülteciler sorunu ve mültecilerin inançlı istekli ve insan onuruna yakışır formdaki geri dönüşleri de dahil olmak üzere Suriye krizinin tüm taraflarıyla ilgili ayrıntılı istişarelerine devam etme kararı almışlardır
BİLDİRİNİN SONUÇ BEYANLARI
Bildirinin sonuç beyanları ise şu formda
Taraflar sistemli ve üst seviyedeki ikili görüşmeleri sürdürme konusunda mutabık kalmışlardır
Taraflar ayrıyeten ikili ve AB mevzularındaki tertipli toplantıları Doğu Avrupa Akdeniz Bölgesi Orta Doğu Balkanlar Asya ve Afrika daki ve öteki ilgili memleketler arası sorunlardaki gelişmelere ait ve bölgesel konulardaki istişareleri sürdürmeye karar vermişlerdir
Taraflar ilgili Dışişleri Bakanlıklarının Diplomasi Akademileri ve Stratejik Araştırma Merkezleri ve veya siyaset planlama üniteleri ortasındaki işbirliğini ağırlaştırma konusunda anlaşmışlardır
Taraflar iki ülkeyi ilgilendiren dış siyaset hususlarındaki kamu diplomasisinde işbirliğini güçlendirme ve stratejik irtibat yaklaşımlarını ele alma konusunda mutabık kalmışlardır
Zirve vesilesiyle aşağıdaki mutabakatlar imzalanmıştır Taraflar bu mutabakatların imzalanmasının hâlihazırda geniş çerçeveli bir muahede altyapısından yararlanan ikili münasebetlerini daha da geliştireceğine olan inançlarını vurgulamışlardır
